Budowa domu - konstrukcje dachowe

budujesz dom ? - tu znajdziesz wybrane definicje pojęć związanych z konstrukcjami drewnianymi
które pomogą osobom nie związanych z budownictwem, a budującym dom, lepiej zrozumieć projekt oraz na lepszą komunikację z ekipą budowlaną

Na początek warto poznać podstawowe sortymenty drewna stosowane w konstrukcjach dachowych.

Konstrukcje drewniane dachu

Więźba dachowa, to konstrukcja ciesielska (szkielet) dachu.
Elementami więźby są wiązary dachowe.
Wiązary mają różną konstrukcję w zależności od szerokości budynku i dachu.

SÅ‚ownik konstrukcji drewnianych dachu

bale

To belki drewniane tarte lub ciosane o gruboÅ›ci 50÷100 mm i szerokoÅ›ci co najmniej 100 mm

belki

drewno tarte lub ociosane o przekroju od 100x200 mm - 175x250 mm

ciesielskie złącza

To połączenia w konstrukcjach drewnianych elementów współpracujących ze sobą. W tradycyjnym budownictwie wykonywane są bez użycia gwoździ, a niektóre złącza wzmacniane były drewnianymi dyblami. Obecnie dość powszechnie stosowane są złącza metalowe.

deska

tarte drewno o gruboÅ›ci 19÷45 mm

jętka

Jest to konstrukcyjny element poziomy wiązara dachowego lub więźby dachowej, wiążący parę krokwi, zabezpieczając je przed rozsunięciem. Zazwyczaj połączony jest z krokwiami na prostą nakładkę lub na ciesielskie złącza

krokiew

Krokwie to pochyłe belki więźby dachowej. Krokwie opiera się najczęściej na murłacie. Krokwie wzmacnia się jętkami a następnie przytwierdza się poziome łaty, na których potem układa się pokrycie dachowe. Krokwie stosuje się w rozstawie od 0,8 do 1,2 m.

kleszcze

poziome lub pochyłe elementy więźby dachowej, obejmujące dwustronnie krokwie i słupki stolca

legary

drewno tarte o przekroju ok. 100x140 mm, oparte na podmurówce lub stropie i niosące podłogę

Å‚ata

żerdź lub tarcica drobnowymiarowa umocowana na krokwiach jako oparcie dachowego pokrycia

miecz

Ukośna belka drewniana - element ukośny konstrukcji szkieletowej, usztywniający połączenie słupa z oczepem. W wiązarach płatwiowo-kleszczowych podpiera płatwie i zmniejsza jej rozpiętość oraz usztywnia konstrukcję ramy złożonej z płatwi i słupka (stolca).

murłata

Murłata to drewniana belka ułożona na murze budynku, przenosząca obciążenia z dachu (najczęściej z więźby dachowej) na ściany.

oczep

Górna belka w drewnianych ścianach o konstrukcji wieńcowej lub szkieletowej, zamyka ścianę. Przejmuje obciążenia z belek stropowych lub krokwi.

płatew

Jest to belka pozioma w więźbie dachowej, ułożona wzdłuż połaci - podpiera krokwie. W większych konstrukcjach drewnianych może występować płatew kalenicowa, okapowa, pośrednia.

podwalina

to belka w drewnianych konstrukcjach ścian. Opierana na fundamentach kamiennych, murowanych, betonowych dodatkowo kotwiona w nich w celu uchronienia przed przesunięciem związanym z parciem i ssaniem wiatru. Podwaliny są izolowane od fundamentów warstwami papy w celu zabezpieczenia drewna przed wilgocią z gruntu.

stolec

słup drewniany w konstrukcji wiązara płatwiowo-kleszczowego, element ustroju (konstrukcji) ramy nośnej (stolcowej).

stężenia

Stężenia to dodatkowe elementy usztywniające całą konstrukcję i zapewniające jej pracę przestrzenną. Zwiększają stopień stateczności elementów konstrukcji dachowych i stropowych. Układy stężeń przekazują obciążenia poziome np. od wiatru na podpory. W konstrukcjach dachowych elementami stężającymi są np. wiatrownice. Stężenia połaciowe przenoszą siły od parcia wiatru ze ścian podłużnych lub poprzecznych na ściany do nich prostopadłe.

tężniki

Tężniki to elementy, które zapewniają współpracę poszczególnych elementów konstrukcji. Tężnikami mogą być zastrzały, kleszcze i płatwie.

wiÄ…zar dachowy

Wiązary to elementy konstrukcyjne więźby, których zadaniem jest przeniesienie obciążenia z połaci dachowej na podpory.

wiatrownice

Są to drewniane deski lub łaty ukośnie mocowane do krokwi od spodu. Zadaniem wiatrownic jest usztywnienie konstrukcji więźby dachowej w kierunku podłużnym. Wiatrownice zapewniają współpracę wiązarów przy obciążeniu wiatrem (stąd ich nazwa).

więźba dachowa

Więźba to konstrukcja ciesielska - drewniany szkielet, którego zadaniem jest przenoszenie obciążeń z pokrycia dachowego na konstrukcję nośnych ścian budynku. Te obciążenia to: ciężar własny konstrukcji drewnianych, ciężar pokrycia dachowego elementów, ciężar podwieszonych od spodu elementów, oraz śnieg i wiatr. Podstawowymi elementami więźby są wiązary dachowe.

wymian

Wymian do poprzeczna belka drewniana w konstrukcji dachu, pośrednicząca w przekazywaniu obciążeń z głównych belek konstrukcyjnych. Stosowana najczęściej przy elementach wystających ponad dach (np. przy kominie) lub przy otworach dachowych. Wymian stosuje się często w celu odsunięcia belek drewnianych od komina ze względu bezpieczeństwa przeciwpożarowego.

zastrzał

Jest to drewniana belka w konstrukcjach szkieletowych ścian i więźbach dachowych. Ustawiana jest ukośnie, usztywniając elementy pionowe konstrukcji. Może występować pojedynczo lub parami.